Al meer dan twintig jaar ben ik werkzaam in de verzekeringswereld en in die jaren heb ik één ding wel geleerd: als de overheid dingen gaat verplichten moet je als ondernemer vooral heel wakker blijven.

Nou is dat bij het onderwerp verzekeringen voor de meeste ondernemers nogal moeilijk, omdat juist dat onderwerp de meeste ondernemers doorgaans niet zoveel interesseert. Ze zijn vooral druk met hun eigen werk, en dat is begrijpelijk. Ik zal voor alle ondernemers die beginnen te gapen bij het woord verzekeringen toch even heel kort proberen uit te leggen wat de overheid van plan is en waar je goed naar moet kijken.

De overheid wil vanaf 1 januari 2024 iedere ondernemer verplichten om een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) af te sluiten. Belangrijkste reden is dat ongeveer 75 procent van de ondernemers zich niet of onvoldoende verzekerd heeft tegen arbeidsongeschiktheid. Als iemand onverzekerd is en hij raakt langdurig arbeidsongeschikt, belandt hij uiteindelijk in de bijstand. Kort gezegd komt het er op neer, dat de belastingbetaler voor de schade opdraait. Ook wil de overheid met deze maatregel ‘schijnondernemerschap’ tegengaan en meer mensen richting een loondienstverband duwen. Deels zullen ze hier ook in gaan slagen, is de verwachting.

Voor de ondernemer die ondernemer wil blijven blijven er twee mogelijkheden over: ofwel je verzekert je via een verzekeraar, ofwel je verzekert je via de overheid.

Via de overheid

Belangrijk voordeel om je AOV via de overheid te regelen is dat er een acceptatieplicht is en dat ook de zware beroepen verzekerbaar zijn tot de pensioengerechtigde leeftijd. Mensen met een wat ingewikkelder medisch dossier kunnen hierdoor zonder uitsluitingen en andere beperkingen dus wel terecht. Bij reguliere verzekeraars is er geen acceptatieplicht waardoor een bepaalde groep mensen buiten de boot valt of zich bijvoorbeeld maar tot hun zestigste kunnen verzekeren.

Toch kleven er aan de AOV van de overheid ook een aantal nadelen. Zo kun je maar een maximaal inkomen van 1.650 euro bruto per maand verzekeren. Dit is voor veel ondernemers natuurlijk echt niet genoeg. Bij reguliere verzekeraars kun je 80 procent van je bruto winst verzekeren.

Ook vindt de uitkering pas plaats na 12 maanden. Je hebt eventueel ook nog de mogelijkheid om na zes maanden of na twee jaar een uitkering te krijgen. Dit betekent wel dat je een flinke financiële  buffer moet hebben om de eerste zes maanden zelf te kunnen overbruggen. Bij een reguliere verzekeraar kun je kiezen voor een wachtperiode vanaf 14 dagen. Je hebt dus minder financiële buffer nodig als je hiervoor kiest.

Als je kiest voor een AOV via de overheid, wordt er bij arbeidsongeschiktheid gekeken of je ook nog in staat bent om ander passend werk te doen. Je uitkering is dus afhankelijk van je mogelijke andere verdiencapaciteit, terwijl je bij een verzekeraar er voor kunt kiezen dat je mate van arbeidsongeschiktheid alleen wordt beoordeeld op je huidige werkzaamheden (beroepsarbeidsongeschiktheid).

Via de overheid betaal je een vaste premie van 8 procent van het inkomen met een maximum van 200 euro per maand. Bij een verzekeraar is dit afhankelijk van leeftijd, beroep, verzekerd bedrag en eindleeftijd.

Het is dus verstandig om goed te kijken wat in jouw situatie de beste optie is. Daarbij zou ik zeker iemand raadplegen die daar veel over weet.

Regel het nu!

Mijn advies voor iedere ondernemer is om vooral niet af te wachten. Arbeidsongeschiktheid kan je ieder moment van de dag overkomen. Je doet er goed aan om zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Dan ben je waarschijnlijk beter af voor minder geld. Pakt de verplichte AOV onverwacht toch beter uit? Dan kun je je huidige AOV opzeggen en overstappen.

Wat ook nog wel even goed is om te weten is, dat als je een bestaande AOV hebt, die minimaal gelijkwaardig is aan de voorgestelde verplichte AOV, je vrijgesteld bent van deelname aan de verplichte regeling (opt-out-regeling).

Tenslotte wil ik je het volgende meegeven. Als de AOV-premie voor jou überhaupt niet op te brengen is, dan moet je jezelf echt de vraag stellen of ondernemerschap voor jou wel de juiste keuze is. Onverzekerd ondernemen is echt over dun ijs lopen. Zeker als je een gezin hebt dat afhankelijk is van jouw inkomen, is niet verzekerd zijn gewoon bijzonder onverstandig.

Als je je eens wilt verdiepen in alle ins en outs betreffende AOV’s, dan raad ik je aan om op deze website te kijken of mij gewoon eens vrijblijvend te bellen.

Jarenlang hard gewerkt, jarenlang forse premies betaald. Maar nu de zelfstandige metselaar Laurens ter Huurne (64) uit Buurse op leeftijd is, zien verzekeraars hem als een groot risico. Nergens kan hij nog een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten. Over het gevaar van het werken zonder zekerheid. „Het is iedere dag hopen dat er niets gebeurt.”

De contouren van de nieuwe overkapping achter het huis zijn al zichtbaar. De houten balken, strak in het gelid. Vakwerk, dat ziet zelfs een leek. Nee, zegt Laurens ter Huurne er snel bij, dit is niet van zijn hand. Al ligt het er aan hoe je het bekijkt. „Dit doet mijn zoon.”

Zelf kan hij op het moment niet helpen. Ter Huurne zit tijdelijk in de ziektewet – „vanwege een operatie” – en mag zodoende ook niet werken. Het jeukt, als anderen op zijn erf bezig zijn, en hij niet. Maar het moet maar even zo. 

Compliment 

64 jaar is de metselaar uit Buurse inmiddels. Al sinds zijn 17e werkt hij in de bouw. Tot 2006 in loondienst, sindsdien als zelfstandige. „Hij is een goeie”, deelt zijn vrouw Agnes aan de keukentafel. De bouwvakker zelf wuift het compliment wat verlegen weg, want zoiets zal hij over zichzelf nooit zeggen. Zij lacht. „Ze zien hem in ieder geval graag komen.”

Maar zo gewaardeerd als hij zich voelt door zijn klanten, zo afgedankt voelt hij zich door verzekeraars. Welke hij nu ook belt voor een nieuwe arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV), overal krijgt hij dezelfde vervelende – maar in andere taal verpakte – boodschap: hij is te oud, het risico te groot. „Ze laten je gewoon als een baksteen vallen.”

Tot twee jaar terug waren er geen problemen. In tegenstelling tot veel zzp’ers had hij al bij de start van zijn onderneming een AOV afgesloten. Voor het geval dat. Ter Huurne wilde niet het risico lopen dat hij door een ongeval geen inkomen meer zou krijgen. Hij wijst om zich heen, naar het huis op het fraai gelegen stuk grond aan de rand van Buurse. „Dan is dit allemaal weg.” 

70 procent niet verzekerd

Lang niet alle zelfstandigen in de bouw hebben een arbeidsongeschiktheidsverzekering. Van de circa 10.000 vakmannen- en vrouwen bij Zelfstandigen Bouw werkt 70 procent zonder AOV, volgens woordvoerder Joke Licher. De meesten kiezen ervoor om het verdiende geld apart te zetten.

Uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid blijkt dat de hoogte van het bedrag per maand een drempel is; vooral in fysieke beroepen wordt een AOV als ‘duur’ of zelfs ‘niet op te brengen’ gezien. En als er niets gebeurt is het zonde van het geld. Van de mensen die wel kiezen voor zo’n verzekering, zijn de meesten hoofdkostwinner met een gezin.

Nieuwe verzekering

Bij De Goudse tikte hij 12 jaar lang ruim 500 euro per maand af, voor de AOV. Slechts een keer had hij hem nodig. Er was echter een voorwaarde; de verzekering gold tot hij 62 zou worden. Daarna niet meer. Ter Huurne ging op zoek naar een nieuwe, probeerde alle grote partijen die er zijn, maar zonder succes. Sinds 2018 werkt hij geheel op eigen risico. „Als ik een been breek, of van de steiger val, heb ik een groot probleem.” Het is iedere dag hopen dat het niet mis gaat.

Het is een bekend probleem, weet Joke Licher van Zelfstandigen Bouw, de grootste ondernemersorganisatie voor zzp’ers in die sector. „De meeste AOV’s voor mensen in een zwaar beroep lopen tot iemand 60 jaar wordt. En daarna moet je het zelf maar uitzoeken.” Heel erg vreemd, geeft ze aan. „Als je jong bent, kan je nu wel een verzekering afsluiten die doorloopt tot je 65e. Maar als je een oudere metselaar bent wordt het een heel moeilijk verhaal.” 

Een premie is afgestemd op het risico, en dat is in de bouw groter dan bij een administratief beroep. „Het risico is op deze leeftijd te duur om nog te verzekeren”, legt Paul Koopman van het Verbond van Verzekeraars uit. „Dan zou deze meneer een premie moeten betalen die hij zelf niet kan opbrengen. Daarom krijgt hij ook geen aanbod.” 

Uitkering 

Volgens Koopman loopt een uitkering voor Ter Huurne, als hij op zijn leeftijd arbeidsongeschikt raakt, al snel in de tonnen. „En dat bedrag moet betaald worden uit de premies die worden ingelegd door mensen met vergelijkbare risico’s.”

Het is een beperking van de vrije markt, geeft hij aan. „Daarom is er ook voor gekozen om een verplichte basisverzekering in te voeren.” Die is er nog niet, er wordt nog aan gewerkt. 

Kritiek op verplichte aov

De bedoeling is dat de verplichte AOV per 2024 in gaat. In het voorstel staat onder meer dat de premie van de verzekering (die fiscaal aftrekbaar is) afhangt van het inkomen en maximaal 200 euro bruto per maand bedraagt. Maximaal zal de uitkering rond de 1650 euro bruto per maand liggen. Dit moet de verzekering ‘betaalbaar’ houden. Wie al een AOV heeft, wordt van deze regeling vrijgesteld. Het voorstel stuit op de nodige kritiek. Zo wil niet iedere ondernemer verplicht worden, daarnaast is de premie volgens sommigen niet in verhouding tot de uitkering. 

De metselaar snapt het niet. „Als je voor een baas werkt, ben je toch ook tot je pensioen verzekerd? Waarom kan ik mij als zzp’er dan niet verzekeren?” 

Koopman wijst erop dat dat wat anders is. Een baas heeft namelijk een collectieve verzekering, voor al zijn personeel. „Daar wordt het risico gedeeld door jongere en oudere werknemers. Daar betaalt die baas een aanzienlijk bedrag voor.”

Bezint eer ge begint

Het Verbond van Verzekeraars waarschuwt mensen die op latere leeftijd in de bouw als zzp’er willen beginnen. „Ze geven namelijk een stuk zekerheid op. In loondienst zijn ze namelijk wel verzekerd.” Het is van belang dat iemand, voor hij of zij begint, goed nadenkt over de eigen inzetbaarheid, geeft Koopman aan. „Kan je het gezond volhouden tot je 67e? Of moet je je omscholen naar een beroep dat minder belastend is?” 

Maar daar kan Ter Huurne niet zoveel mee. Zowel hij als zijn vrouw vinden het, op zijn zachtst gezegd, oneerlijk. Jarenlang hard gewerkt, jarenlang premie betaald, en dan tel je ineens niet meer mee. Want zo komt de boodschap aan. Drie jaar geleden schreef hij al eens een brief aan de politiek in Den Haag hierover. Hij kreeg er enkel een standaardreactie op terug. 

Dat collega’s van eerder al met de vut zijn, en hij nog door moet; geen probleem. Het houdt hem bezig en vitaal. Nee, spijt heeft Ter Huurne niet dat hij ooit voor zichzelf is begonnen. Hij heeft de vrijheid, doet zijn werk met plezier. Alleen die regels. „Die maken het wel lastig.”

Het is iets waar we eigenlijk allemaal het allerliefste niet aan denken. Het is daarentegen wel handig om er even bij stil te staan, arbeidsongeschiktheid. Het is de grootste nachtmerrie van iedere harde werker. Het is daarentegen wel handig om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten, of dit op zijn minst te vergelijken. Een AOV vergelijken loont daarnaast ook behoorlijk. Door het vergelijken van diverse verzekeringen kun je een hoop besparen op de premie. In dit blogartikel gaan we het hier uitgebreid over hebben.

De AOV in het kort

De arbeidsongeschiktheidsverzekering, ofwel AOV, is er voor mensen die zich willen verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Wanneer er iets gebeurd waardoor je ineens niet meer kunt werken dan ben je verzekerd van een degelijk inkomen. Dit is vooral handig voor de zzp’er. Deze heeft namelijk geen inkomen meer wanneer er iets gebeurd, en de uitkering van je werkgever verplicht door de overheid voor arbeiders in loondienst is ook niet bepaald een vetpot, en na 2 jaar komt deze te vervallen. Daarom is het altijd handig om te kijken voor een AOV. Is de kans op arbeidsongeschiktheid groot of redelijk aanwezig op basis van jouw dagelijkse (persoonlijke) patroon en baan? Dan is het sterk aan te raden om hier eens goed naar te kijken.

Er zijn diverse soorten arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Je kunt verzekeren van 25% arbeidsongeschiktheid tot en met 100% arbeidsongeschiktheid, allemaal onder diverse voorwaarden en eisen. Deze worden opgenomen in de verzekeringspolis en uiteindelijk zal de premie worden bepaald. Je wilt uiteraard geen te hoge premie betalen, daarom loont het vergelijken van een AOV.

Waarom loont het vergelijken van de AOV?

Het vergelijken van de AOV-verzekering kan zich enorm uitbetalen. Er zijn namelijk allerlei verschillende soorten verzekeraars die elk hun eigen ‘’plannen’’ aanbieden. Iedere verzekeraar heeft verschillende soorten aanboden waarmee je voordeliger uit kunt zijn. Het vergelijken van de verzekeraar kan soms wel tientallen euro’s per jaar schelen. En dat niet alleen, wanneer je de verzekeraars goed vergelijkt, dan kun je wellicht een betere aanbieding vinden met meer en betere service tegen een scherpere prijs. Daarnaast zou je kunnen kijken of er speciale soorten verzekeringen zijn voor jouw beroepsgroep.

Sommige verzekeraars bieden voor speciale beroepen op maat samengestelde arbeidsongeschiktheidsverzekeringen aan, en dus is de kans groot dat je hiermee veel voordeliger uit bent dan bij een standaard verzekering!

Daarnaast is het ook handig om goed te kijken wat je nu wel, en wat je niet nodig hebt. Uiteraard, goed verzekerd zijn willen we allemaal, en daarom is het soms verleidelijk, zeker als je binnen een beroepstak werkt met een hoger risico, om een 100 procent arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. De vraag die je jezelf echter moet stellen is, is dit wel echt nodig? De kans is aanwezig dat je 100 procent arbeidsongeschikt raakt, maar die is er voor iedereen. Hoe groot of klein het risico voor jouw beroepsgroep ook is. Het is namelijk zo dat er ook buiten de werksituatie om allerlei dingen kunnen gebeuren die arbeidsongeschiktheid kunnen veroorzaken. De kans is er voor iedereen altijd, de kans dat het daadwerkelijk gebeurt daarentegen is vrij nihil.

Een zelfstandig ondernemer die door ziekte of ongeval arbeidsongeschikt is, zal geen uitkering van de overheid ontvangen. Om je inkomensverlies niet zelf te moeten opvangen, is het daarom belangrijk een AOV af te sluiten. Bij ziekte of ongeval zal je zo maandelijks een uitkering ontvangen en zal je dus niet voor een eigen financieel vangnet moeten zorgen. Buiten deze geruststellende uitkering zijn er verder nog veel meer voordelen aan een AOV verbonden.

Jij bepaalt je premie

Ten eerste heb je zelf een grote invloed op hoogte van de premie die je zal betalen. Bij het afsluiten van een AOV, gaat er eerst een zogenaamde eigenrisicoperiode in. Tijdens deze periode zal de verzekeraar geen premie uitkeren in geval van arbeidsongeschiktheid en moet je dus zelf een financiële buffer achter de hand hebben. De termijn van deze eigenrisicoperiode bepaal je zelf. Hoe langer je zelf het risico draagt, hoe lager de te betalen premie zal zijn. Je bepaalt ook zelf welk deel van je inkomen je wil verzekeren. Verzeker je bijvoorbeeld 80% van je inkomen, dan zal de premie heel wat hoger zijn dan bij het verzekeren van slechts 50%.

Fiscaal voordeel

Verder is een arbeidsongeschiktheidsverzekering fiscaal aftrekbaar. Het gaat hier namelijk om een persoonlijke verzekering en is dus aftrekbaar in box 1 bij inkomen uit werk en woning. De enige voorwaarde is dat het bedrag wordt uitgekeerd aan dezelfde persoon die de premie betaalt. Voldoe je aan deze eis, dan zal de premie netto lager zijn dan je dacht.

Ook gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid is verzekerd

Een ander voordeel van de arbeidsongeschiktheidsverzekering, is dat je ook een inkomen ontvangt als je gedeeltelijk arbeidsongeschikt bent. Ben je volledig afgekeurd, zal je het volledige bedrag waarvoor je verzekerd bent ontvangen. Ben je 60% arbeidsongeschikt, zal je het overeenkomstige deel van je inkomen uitgekeerd krijgen.

Niet alleen financiële voordelen

Een AOV biedt niet alleen een uitkering aan als je arbeidsongeschikt bent, ze bieden ook vaak preventieve hulp aan. Zowel voor je verzekeraar als voor jezelf is het immers belangrijk te voorkomen dat je arbeidsongeschikt raakt. De preventieve diensten omvatten vaak een beroep specifieke gezondheidstest, stresspreventie en personal coaching. Als ondernemer kun je ook gratis advies krijgen. Dit advies kan leiden tot kleine aanpassingen in je levensstijl, kleine aanpassingen die een wereld van verschil kunnen maken.

Tenslotte helpen de meeste verzekeraars je bij je herstel en de re-integratie in je werk. Je wil als ondernemer immers zo snel mogelijk weer aan de slag. Samen met verschillende arbeids- en bedrijfsdeskundigen zullen ze bespreken of er eventuele aanpassingen nodig zijn om je werk weer vlot op te kunnen nemen.

Zoals je ziet, brengt een arbeidsongeschiktheidsverzekering heel wat voordelen met zich mee. Elke arbeidsongeschiktheidsverzekering is echter anders. Je kunt immers verschillende extra dekkingen toevoegen. Je eigen financiële situatie bepaalt de voorwaarden van de verzekering ook voor een groot deel. Vergelijk daarom verschillende verzekeraars en hun voorwaarden, zodat je die arbeidsongeschiktheidsverzekering samenstelt die bij jouw persoonlijke situatie past!

Door het coronavirus zit ook de angst bij zzp’ers er goed in. Wie jarenlang een goedlopend en gezond bedrijf had, kwam erachter dat alles in een oogwenk om kan slaan.

Dit geldt natuurlijk niet alleen voor ondernemers maar ook door werknemers met een flex-, tijdelijk of vast contract. Voor zzp’ers zijn er geen werknemersverzekeringen zoals de Ziektewet en WIA. Deze groep moet zelf wat regelen om het risico op inkomensderving bij arbeidsongeschiktheid te beperken. Daarvoor bestaat de arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Corona en AOV

Zzp’ers werden direct in het begin van de coronacrisis hard geraakt door de maatregelen. Zeker in de horeca- en evenementensector vielen rake klappen. In Nederland zijn meer dan een miljoen zzp’ers, waarvan maar liefst 600.000 zzp’ers geen enkele voorziening hebben getroffen in het geval van arbeidsongeschiktheid. Dat cijfer is veel te hoog, vooral nu blijkt dat er minder zekerheid is dan gedacht en er opeens iets kan gebeuren waardoor de hele economie een schok krijgt. Mocht je onverhoopt arbeidsongeschikt worden als zzp’er en je hebt geen verzekering (of zeer grote buffer) ben je veroordeeld tot maximaal bijstandsniveau. Deze minimale uitkering is nog eens aan allerlei voorwaarden gebonden is zoals het hebben van een partner met inkomen.

Wat is een AOV?

Een arbeidsongeschiktheidsverzekering is een verzekering die wordt afgesloten om inkomsten te hebben tijdens ziekte, of wanneer een ondernemer invalide wordt of een ongeluk krijgt. Deze verzekering is er voornamelijk voor mensen die niet in loondienst zijn, zoals zzp’ers en ondernemers. Ook kan een arbeidsongeschiktheidsverzekering worden afgesloten bij bijvoorbeeld het afsluiten van een hypotheek.

Er zijn verschillende redenen voor zzp’ers om geen AOV af te sluiten. De meest gehoorde reden zit hem in het kostenaspect. Uit onderzoek blijkt echter dat de lening gemiddeld gezien goedkoper is dan wordt ingeschat. Zo denken veel ondernemers dat de verzekering rond de 300 euro netto kost, terwijl gemiddeld gezien de grootste groep tussen de 200 tot 300 euro betaald, gevolgd door een vijfde van de zelfstandig ondernemers met een verzekering die hier maandelijks tussen de 100 en 200 euro voor betalen. Deze premie is aftrekbaar, waardoor ondernemers een groot gedeelte terugkrijgen van de Belastingdienst.

AOV vergelijken

Net als met andere verzekeringen is het belangrijk om de arbeidsongeschiktheidsverzekering te vergelijken en op basis van de persoonlijke situatie te bekijken welke verzekering hier het best bij past. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om te vergelijken op premie, maar ook op de uitkeerdrempel en andere voorwaarden voor de uitkering.

Een alternatief voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering is een broodfonds. Een broodfonds bestaat uit andere ondernemers, doorgaans tussen de 20 en 50, die gezamenlijk en op gelijkwaardige basis geld inleggen in het fonds. Als er iemand in het broodfonds ziek wordt, krijgt deze een kleine nettoschenking van alle andere ondernemers in het fonds. Dit is een tijdelijk inkomen voor maximaal twee jaar. Een AOV loopt echter veel langer door. Wel heb je soms te maken met wachttijd, maar dit verschilt per verzekeraar.

Waarom een AOV afsluiten?

Als ondernemer is het niet mogelijk om aanspraak te maken op een Ziektewet- of WIA-uitkering. Het financiële vangnet regel je helemaal zelf. Het is dus zeker verstandig om op tijd aan AOV voor zzp’ers of zelfstandigen af te sluiten. Deze arbeidsongeschiktheidsverzekering heeft diverse voordelen. Zo dekt de verzekering tot wel 90 procent van je gebruikelijke inkomen. Hierdoor kun je ook tijdens ziekte nog prettig leven en hoef je (en je gezin) niet op een houtje te bijten. Ook verklein je zo het risico en de onzekerheid van het ondernemerschap. Dit kan flink wat stress schelen, zeker in de onzekere tijden waar we tegenwoordig in leven. Het is prettig om te weten dat jij alles goed geregeld hebt voor jezelf en je bedrijf.

En een buffer dan?

Natuurlijk is het verstandig om geld opzij te zetten als een appeltje voor de dorst. Bij arbeidsongeschiktheid is een buffer echter minder geschikt, want als je hier maanden of jaren van moet leven zie je jouw pensioen voor je ogen verdampen. Ook gaat een buffer een stuk minder lang mee dan veel zzp’ers verwachten. Uit onderzoek blijkt dat één jaar van een buffer leven meer dan 10 jaar aan bruto aov-premie kost. De reserves kunnen zelfs in de weg staan. Een arbeidsongeschikte zzp’er heeft namelijk pas recht op een bijstandsuitkering als het eigen geld helemaal op is.

Als zzp’er ben je baas over eigen tijd, maar dat komt ook met verantwoordelijkheden. In tegenstelling tot een werknemer in loondienst, ben je als ondernemer bij langdurige ziekte of (tijdelijke) arbeidsongeschiktheid zelf verantwoordelijk voor een inkomen. Een mogelijke oplossing: regel tijdig je arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers (AOV).

Van burn-out tot zwangerschap

Elke dag raken 200 mensen uitgeschakeld, waardoor ze niet in staat zijn om hun werk uit te voeren. Bij oorzaken van (tijdelijke) arbeidsongeschiktheid kun je denken aan bedrijfsongevallen op de werkvloer, zoals letsel oplopen door een ongelukkige val, stoot, of struikelpartij.

Maar ook een sportblessure of ernstige RSI-klachten kunnen het je tijdelijk of langdurig onmogelijk maken om je bedrijf draaiende te houden. Hetzelfde geldt voor een zwangerschap of veelvoorkomende psychische klachten, zoals een burn-out of een depressie.

Hoewel de kans op arbeidsongeschiktheid alom aanwezig is, heeft zo’n 40% van de zzp’ers geen AOV-verzekering voor zzp’ers of andere maatregelen getroffen om zich van een inkomen te voorzien bij arbeidsongeschiktheid.

AOV voor zzp’ers: de slimme keuze

Als ondernemer kun je geen aanspraak maken op een Ziektewet- of WIA-uitkering en moet je zelf een financieel vangnet regelen. Wie verstandig is, sluit daarom op tijd een AOV voor zzp’ers af. Deze AOV heeft meerdere voordelen. Zo dekt deze verzekering tot wel 90% van je gebruikelijke inkomen – zodat je, ook tijdens ziekte, prettig kan leven en niet op een houtje hoeft te bijten. Daarnaast is de AOV-premie fiscaal aftrekbaar; een groot deel van het bedrag krijg je dus terug van de Belastingdienst.

Buffer: niet zo handig als het lijkt

Veel zzp’ers zetten geld opzij als een appeltje voor de dorst. Ideaal voor rustige tijden – maar minder geschikt als je, bij arbeidsongeschiktheid, maanden of jaren van je spaarcenten moet leven en het voor je ogen ziet verdampen. Een buffer gaat minder lang mee dan we we denken: één jaar van je buffer leven kost meer dan 10 jaar aan bruto AOV-premie, zo blijkt uit onderzoek. Bovendien kunnen zulke reserves zelfs in de weg staan: als arbeidsongeschikte zzp’er heb je namelijk pas recht op een bijstandsuitkering als je eigen geld helemaal op is.

Kortom: met een betaalbare AOV verzeker je jezelf van een goed inkomen zonder dat je je eigen spaargeld of buffer erdoorheen moet jagen. Fijn. Want dan kun je je eigen geld gewoon gebruiken waar het aanvankelijk voor bedoeld was. Die langverwachte wereldreis. Of de verbouwing van je huis.

Broodfonds?

Het broodfonds wordt steeds populairder, maar dekt alleen de eerste twee jaar van je arbeidsongeschiktheid. Daarmee is het een beperkt alternatief op de AOV. Wil je de voordelen van een broodfonds combineren met de voordelen van een AOV? Dat kan, door een AOV met twee jaar wachttijd af te sluiten. Zo bespaar je nog meer op je premie.

Ben je eruit en wil je jezelf, ook tijdens ziekte of arbeidsongeschiktheid, verzekeren van een inkomen? Vergelijk dan goed de verschillen tussen de diverse verzekeringsmaatschappijen en hun verzekeringen. Let vooral op: de criteria, de hoogte van het verzekerde bedrag en de premie.

Verzekeraars en wetenschappers gaan samenwerken om de verzekerbaarheid voor het arbeidsongeschiktheidsrisico te verbeteren en meer inzicht te krijgen in de factoren die van invloed zijn op succesvolle preventie en re-integratie. Dat meldt het Verbond van Verzekeraars. 

Hiervoor wordt een landelijk dataregister arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (LDAO) gevormd. Het register is een initiatief van het Verbond van Verzekeraars, de Nederlandse Vereniging van Geneeskundig Adviseurs (GAV) en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).

Doel van het dataregister

Het doel van het dataregister is om via wetenschappelijk onderzoek bij te dragen aan effectieve(re) re-integratie en preventie van arbeidsongeschiktheid. Ook willen de initiatiefnemers de toegankelijkheid van de AOV-markt voor zelfstandigen verbeteren. “Het register versterkt de wetenschappelijke basis voor objectief onderbouwde adviezen over het risico op arbeidsongeschiktheid bij uiteenlopende aandoeningen”, aldus het Verbond van Verzekeraars.

Register begint met pilot

Het dataregister begint met een pilot die zich richt op het verkrijgen van beter inzicht in de relatie tussen brilsterkte en het risico op netvliesloslating. Het is volgens het Verbond het streven dat de komende tijd meer inkomensverzekeraars zich aansluiten bij het LDAO zodat nog in 2020 voldoende informatie wordt verzameld om te starten met het wetenschappelijk onderzoek.

Alleen voor wetenschappelijk onderzoek

De (medische) gegevens die in het dataregister worden verzameld kunnen alleen worden geraadpleegd voor wetenschappelijk onderzoek, stelt het Verbond in een bericht. “Deze zijn niet herleidbaar naar individuele personen en worden gepseudonimiseerd door zowel de verzekeraar die informatie aanlevert als een onafhankelijke derde partij.” Het register wordt ondergebracht bij het Centrum voor Verzekeringsstatistiek (CVS), dat uitsluitend geaggregeerde gegevens verstrekt. Commissies (waarin verzekeraars, het UMCG en de GAV vertegenwoordigd zijn) begeleiden en bewaken de onderzoeksvragen. Ook wordt een Raad van Toezicht ingesteld.

Je weg vinden op de arbeidsmarkt kan best lastig zijn. Om je een handje te helpen, beantwoorden experts hier wekelijks een veelgestelde vraag over werk. Vandaag: ‘Hoe regel ik als zzp’er mijn arbeidsongeschiktheidsverzekering?’

“Nog geen 40 procent van de zzp’ers heeft een arbeidsongeschiktheids­verzekering”, vertelt Arjen Vrolijk, directeur verzekeringen bij zzp-Nederland. AOV-specialist Arnoud Wennekus van aov-zzp.nl benadrukt hoe belangrijk zo’n verzekering is. “Het lijkt misschien geen prioriteit als je partner veel verdient of wanneer je net begint. Maar als je nu al moeite hebt rond te komen, hoe doe je dat als je langdurig ziek wordt?”

Zo regel je het:

1. Bedenk wat je nodig hebt

Wennekus: “Je kunt 80 tot 90 procent van je huidige inkomen verzekeren. Hoeveel heb je nodig? Wil je zekerheid voor twee jaar of tot aan je pensioen? En hoeveel maanden kun je overbruggen als ‘eigen risico’? Regel je niks, dan ben je aangewezen op de bijstand, het verkopen van je woning of spaargeld. Prima als je daar bewust voor kiest, zolang je de risico’s kent.’’

Voor iemand met een licht beroep en goede gezondheid is UWV uiteinde­lijk minder interes­sant

Arnoud Wennekus, AOV-specialist

2. Verzeker je bij UWV

Iedereen die uit loondienst gaat en zelfstandig wordt, kan bij UWV een vrijwillige WIA-verzekering afsluiten. Ook met een medisch verleden. Maar alléén binnen 13 weken. Wennekus: ,,Starters met gezondheidsproblemen, verzeker je eerst bij UWV. Onderzoek daarna of overstappen mogelijk is.’’ Sommige verzekeraars weigeren mensen met een medisch verleden, of dekken bepaalde zorg daardoor niet. Wennekus: ,,Voor iemand met een licht beroep en goede gezondheid is UWV uiteindelijk minder interessant.’’

UWV is juist extra belangrijk voor zelfstandigen met een zwaar beroep, zegt Vrolijk: ,,Stratenmakers of stukadoors kunnen zich bij ‘gewone’ verzekeraars maar tot een beperkte eindleeftijd verzekeren. Bij UWV zijn ze tot de AOW-datum verzekerd.’’

3. Vraag hulp

Wennekus: “Er is tegenwoordig veel meer mogelijk, zelfs als je ouder bent dan 60 of ziek bent geweest. Dat maakt het ingewikkeld. Ga niet zelf prutsen; een onafhankelijk adviseur kan inschatten welke combinaties slim zijn. Bijvoorbeeld een ouderwets broodfonds of een flexibele spaar-AOV die 24 maanden uitbetaalt en daarnaast een AOV-verzekering die pas na twee jaar ziekte uitkeert maar wél doorbetaalt tot 65.”

Spaar je lijfrente voor pensioen? Onder bepaalde voorwaar­den kun je die eerder opnemen bij langdurige arbeidson­ge­schikt­heid

Arjen Vrolijk, directeur verzekeringen bij zzp-Nederland

4. Leg de puzzel

Dit zijn de opties:

Verzekering
Vrolijk: “Hoe hoger het risico, hoe hoger de premie. Dat ligt aan leeftijd, beroep en looptijd. Veel mensen schatten de aov-premie twee tot drie keer hoger dan-ie feitelijk is. Online kun je goede berekeningen maken. Bekijk ook mantelkortingen.” Wennekus: “Vergelijken loont. De prijzen verschillen per verzekeraar, zelfs bij dezelfde voorwaarden.”

Schenkkring
Vrolijk: “Hierbij leggen deelnemers maandelijks in. Val je uit, dan krijg je elke maand een schenking van de groep. Maximaal twee of vijf jaar bijvoorbeeld.” Variaties hiervan zijn het broodfonds en online schenk-platforms. 

Wennekus: “Een broodfonds is een groep van ongeveer 40 mensen die een paar keer per jaar vergaderen en activiteiten doen. Er is vaak een ballotage; het duurt zo’n drie tot zes maanden tot je lid bent. Er is meestal geen bedrijfsarts die zieken begeleidt. Online fondsen zijn anoniemer, wel hebben ze meestal een arbodienst. Aanmelden kost maximaal een halfuur.”

Lijfrente
Vrolijk: “Spaar je lijfrente voor pensioen? Onder bepaalde voorwaarden kun je die eerder opnemen bij langdurige arbeidsongeschiktheid. Het gaat wel ten koste van je oude dag.”

Vangnetverzekering
Ben je afgewezen door een verzekeraar, dan kun je vragen om een vangnetverzekering. Wennekus: “Deze heeft niet de beste voorwaarden, daarom is op tijd aanmelden bij UWV zo belangrijk.”

5. Blijf checken

Wennekus: ,,De meesten regelen arbeidsongeschiktheid één keer, maar je situatie verandert. Overstappen kan veel besparen, zelfs op een premie met dezelfde voorwaarden.’’

Zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) moeten om de zoveel tijd een bezoek kunnen brengen aan een bedrijfsarts. Daarvoor pleiten zzp-organisaties. Het RIVM onderzoekt het idee.

ZZP Nederland en het Platform Zelfstandige Ondernemers willen dat ook ondernemers (zonder personeel) zich eens in de zoveel tijd kunnen laten onderzoeken op werkgerelateerde klachten. Op die manier moet voorkomen worden dat zij arbeidsongeschikt raken, laat Maarten Post, voorzitter van ZZP Nederland weten. 

Voor werknemers in loondienst is werkgerelateerde zorg standaard geregeld. Een werkgever is verplicht om vaste werknemers aan te sluiten bij een arbodienst of een bedrijfsarts. Voor zelfstandigen geldt dat niet. Zij zijn niet gerelateerd aan een bedrijf, en dus verantwoordelijk voor hun eigen gezond- en veiligheid. Zij hebben ook geen toegang tot een bedrijfsarts. 

Zzp-organisaties zien een kans daar verandering in te brengen nu minister Wouter Koolmees (sociale zaken) bezig is met de details van de nieuwe verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (aov) voor zzp’ers. “Koppel die aov aan betere werkgerelateerde zorg”, zegt Post. Dit bepleitte de Stichting van de Arbeid in een eerder advies ook al. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzoekt op dit moment de mogelijkheden. 

‘Kies voor preventie’

Volgens Hugo-Jan Ruts, hoofdredacteur van kennisplatform ZiPconomy zou het niet gek zijn om arboartsen beschikbaar te maken voor zzp’ers: “Preventie van klachten is altijd beter dan achteraf behandelen en zelfstandigen weten niet altijd alles over gezond en veilig werken”. 

Dat is ook niet zo gek zegt hij. “Bij arbeidsklachten denken we vaak aan bouwvakkers en schilders met rugklachten of zelfs een gebroken been. Maar de helft van alle zzp’ers in Nederland is hoogopgeleid, en een groot deel daarvan doet kantoorwerk. De werkgerelateerde klachten die daarbij horen zijn vaak veel minder duidelijk”, zegt hij. 

Datzelfde blijkt uit het onderzoek ‘Busyness around the Business’ van de Erasmus Universiteit. Daarin staat dat veel zelfstandig ondernemers last hebben van stressklachten, risico’s daarvan voor de gezondheid worden vaak onderschat. Zzp’ers houden ook eerder hun mond over klachten die ze tijdens het werk hebben opgelopen, zegt Maarten Post. “Ze zetten de tanden op elkaar en bijten door, omdat ze geen opdrachten willen verliezen. Door langere tijd met klachten rond te lopen kunnen mensen uiteindelijk uit de running raken.”

‘Neem bezoek aan de bedrijfsarts op in de zorgverzekering’

Arbeidshygiënist Wendel Post van Arbo Unie denkt dat toegang tot bedrijfsartsen veel zzp’ers kan helpen. “Een bedrijfsarts heeft veel meer kennis over werkgebonden factoren dan een huisarts. Bijvoorbeeld over de eigenschappen van stoffen waarmee gewerkt wordt, maar ook welke hulpmiddelen in een branche toegepast kunnen worden.” 

Wel denkt ze dat de kosten voor deze zorg en de bekendheid over wat bedrijfsartsen precies doen bepalend zullen zijn voor of zzp’ers er gebruik van gaan maken. “Als zelfstandigen niet precies weten waar een bedrijfsarts bij kan helpen, zullen ze er ook niet snel heen gaan. Als zo’n bezoek ook nog eens geld kost, gaan ze eerder naar de huisarts.” 

Maarten Post pleit er dan ook voor dat een bezoek aan een bedrijfsarts wordt betaald door het in de algemene zorgverzekering op te nemen, net als een huisartsbezoek. “Het is dan aan de overheid om een netwerk  van regionale bedrijfsartsen te organiseren. Dat kan door bij een aantal huisartsenposten in iedere regio een arboarts onder te brengen.”

Toegang tot arbozorg voor iedereen

Ton Wilthagen, arbeidsmarktdeskundige van Tilburg University, ziet er wel heil in. “Nederland vergrijst en we moeten langer doorwerken. Het is dus zaak om goed voor de beroepsbevolking te zorgen. Iedereen zou toegang moeten krijgen tot goede arbozorg, dus ook zzp’ers.  En het is voor de toegankelijkheid heel slim om dat in de regio te organiseren”, zegt hij. 

De kosten voor dit plan worden ook volgens hem bepalend voor het succes. “Het zal lastig worden om dit vergoed te krijgen via de algemene zorgverzekering. Krijg maar eens zo ver om daar via belastingen voor te willen betalen.” Hij denkt eerder dat de premie voor de verplichte aov omhoog zal moeten. “Het is de vraag of zzp’ers daartoe bereid zijn”, zegt hij. 

ZZP Nederland ziet niets in de webmodule die het kabinet wil invoeren om te toetsen of opdrachtgevers zelfstandigen kunnen inhuren voor een klus. Dat instrument “gaat niet werken”, zegt de belangenorganisatie dinsdag in een verklaring.

Maandag besloot het kabinet af te zien van de invoering van een minimumtarief voor zelfstandigen. Wel wordt verder geëxperimenteerd met een webmodule die opdrachtgevers en zelfstandigen duidelijkheid moet geven over de status van hun arbeidsrelatie.

“Te veel administratieve rompslomp, te veel juridische onduidelijkheid en te weinig rechtszekerheid”, schrijft ZZP Nederland over dat proces. “Het is een utopie om te denken dat deze webmodule aan opdrachtgevers en opdrachtnemers meer duidelijkheid zal geven, omdat de onderliggende zeer complexe regelgeving niet verandert.”

De stichting vindt dat de huidige situatie met goedgekeurde modelcontracten moet worden verlengd, totdat er een alternatief is. ZZP Nederland is de grootste belangenbehartiger van zelfstandigen in Nederland, met bijna 49.000 leden.

Woensdag vergadert de vaste Kamercommissie over de regelgeving voor zzp’ers.